In 1994 lukte het niet om Sarajevo binnen te komen. Mostar lukte wel. Het islamitische deel langs de rivier was helemaal kapotgeschoten. Mensen leefden tussen het puin. Met een noodbrug konden we naar het Kroatische deel. Daar zaten mensen op terrasjes te doen of er niets aan de hand was. In 1996 werd er niet meer geschoten op de weg van Mostar naar Sarajevo en konden we door. We kwamen binnen via ‘Sniper Alley’ en logeerden in het hotel waar ook internationale correspondenten als Christiane Amanpour verbleven als zij ‘in town’ waren. In een klein deel van de stad gebeurde alles, van bedelen tot het verkopen van HD breedbeeld televisies die zelfs in Nederland nog niet in de winkel stonden. Nu in 2009 leefde de stad weer volop. Sniper Alley, de weg naar het vliegveld, bestond nog steeds met gehavende flatgebouwen tegenover Mount Igman.
In vrijwel elke Oost-Europese stad weet je dat je de stad uit bent als er een busterminal is met een lus naast de weg: non plus ultra. En de vierbaans- of soms zesbaansweg plots bij een brug overgaat in een slechte tweebaansweg naar de volgende stad. Als je nu Sarajevo uitrijdt richting Montenegro, staat op die plek een groot bord ‘Welcome to the Republica Srpska’. De niet bestaande republiek binnen Bosnië, het land zonder bestaansrecht. Het voelde even vals als het bord ‘Welkom in Delfshaven’ dat je tegenkomt als je over de Rochussenstraat naar het westen rijdt. De boodschap is feitelijk: u verlaat nu de veilige zone; hier gelden andere regels. In mijn stad wil ik dat soort borden niet. In 1998 zou Rotterdam worden verdeeld in gemeenten nieuwe stijl. De deelraadsvoorzitters zagen zichzelf als de nieuwe burgemeesters en maakten plannen voor de bouw van hun eigen stadhuis. Ik was voorzitter van de Adviesraad voor het Centrum, die nu de Centrumraad heet. Als enige van de gekozen deelraden waren wij tegen de opdeling van de stad en daar waren binnen de Adviesraad alle partijen het over eens, ook de VVD. Ondertussen vergaderden de deelraadsvoorzitters over de naam van hun nieuwe gemeente. Niemand wilde Rotterdam in zijn naam. Rotterdam Delfshaven? Nee, gewoon gemeente Delfshaven. Ik ben geen voorstander van het referendum, maar ik ben blij dat de Rotterdammers toen het referendum gebruikt hebben om hier een einde aan te maken. Als je hier in de Balkan rond rijdt, blijkt de vergelijking niet buiten proporties. We zijn allemaal gewoon mensen die soms overdrijven over grenzen.